Hity CaliVity
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides)
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides)
Opis ogólny
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) - Pasożytuje w jelicie cienkim człowieka, dzika i świni.
Morfologia, anatomia, fizjologia
Wykazuje dymorfizm pÅ‚ciowy. Samica dorasta do 25 cm, a samiec do 17 cm; szerokość wynosi 4-6 mm. Tylny koniec samca jest zakrzywiony. Barwa ciaÅ‚a biaÅ‚awa lub żóÅ‚tawa. CiaÅ‚o walcowate, zwężone na obu koÅ„cach. Powierzchnia faÅ‚dowana, okryta oskórkiem chroniÄ…cym pasożyta przed strawieniem. Na przednim koÅ„cu otwór gÄ™bowy z trzema wargami. Wargi zawierajÄ… chemoreceptory. Pod oskórkiem leży nabÅ‚onek, dalej mięśnie w formie 4 gÅ‚ównych pasm podÅ‚użnych. Pierwotna jama ciaÅ‚a wypeÅ‚niona jest pÅ‚ynem surowiczym. Przewód pokarmowy rurkowaty, rozpoczynajÄ…cy siÄ™ otworem gÄ™bowym, a koÅ„czÄ…cy otworem odbytowym po brzusznej stronie ciaÅ‚a. Pokarm przez otwór gÄ™bowy przesuniÄ™ty jest do jamy gÄ™bowej, potem umięśnionej gardzieli (przeÅ‚yku) z gruczoÅ‚ami Å›luzowymi i dalej do jelita Å›rodkowego wyÅ›cielonego nabÅ‚onkiem cylindrycznym wydzielajÄ…cym enzymy. Gardziel peÅ‚ni funkcje ssÄ…co-tÅ‚oczÄ…ce. Trawienie jest zewnÄ…trzkomórkowe. SkÅ‚adniki pokarmowe sÄ… pochÅ‚oniÄ™te i rozprowadzone po caÅ‚ym ciele dziÄ™ki wspomnianemu pÅ‚ynowi jamy ciaÅ‚a. Niestrawione resztki przesuniÄ™te zostajÄ… do umięśnionego, kurczÄ…cego siÄ™ jelita tylnego i wydalone przez otwór odbytowy na zewnÄ…trz.
W ukÅ‚adzie rozrodczym mÄ™skim przewód wytryskowy otwiera siÄ™ do kloaki. W kloace mieszczÄ… siÄ™ torebki szczecinek kopulacyjnych. Szczecinki sÄ… zbudowane z kutikuli. Samiec zawiera jedno nitkowate jÄ…dro.
Jaja powstajÄ… w jajnikach (2 nitkowate jajniki). Plemniki zostajÄ… wprowadzone do pochwy przez samca, a nastÄ™pnie przesuniÄ™te do macicy (plemniki nie majÄ… wici, lecz mogÄ… peÅ‚zać dziÄ™ki wypustkom cytoplazmatycznym). ZapÅ‚odnienie nastÄ™puje w macicy. ZapÅ‚odnione jaja rozwijajÄ… skorupkÄ™, sÄ… barwy żóÅ‚tobrÄ…zowej lub brunatnej. Samica skÅ‚ada w ciÄ…gu doby okoÅ‚o 200 tys. jaj.
Epidemiologia i profilaktyka
GÅ‚ównym powodem rozpowszechnienia choroby jest nawożenie pól uprawnych szambem lub kompostem z osadów Å›ciekowych. W celu zapobiegania zakażeniu należy zachować podstawowe zasady higieny osobistej i czystoÅ›ci żywienia.
Cykl rozwojowy
ZapÅ‚odnione jaja wraz z kaÅ‚em wydostajÄ… siÄ™ na zewnÄ…trz. W Å›rodowisku zewnÄ™trznym w jajach rozwijajÄ… siÄ™ larwy glisty. Gdy jaja dostana siÄ™ do przewodu pokarmowego żywiciela zostajÄ… nadtrawione, wówczas larwy czynnie opuszczajÄ… otoczki jajowe, przebijajÄ… Å›cianÄ™ jelita i wnikajÄ… do naczyÅ„ krwionoÅ›nych oraz limfatycznych.
Z krwiÄ… dostajÄ… siÄ™ poprzez wÄ…trobÄ™ i serce do pÅ‚uc. PrzebijajÄ… Å›ródbÅ‚onek naczyÅ„ i nabÅ‚onek pÄ™cherzyka pÅ‚ucnego, przechodzÄ… do Å›wiatÅ‚a pÄ™cherzyków, oskrzelików i oskrzeli. Ruchy migawkowe nabÅ‚onka i odruchy kaszlu transportujÄ… larwy do gardÅ‚a. ZostajÄ… poÅ‚kniÄ™te, dziÄ™ki czemu pasożyt ponownie trafia do jelita cienkiego, gdzie dojrzewa i wzrasta. Glista żyje okoÅ‚o 1 roku. W trakcie wÄ™drówki larwy liniejÄ… dwukrotnie. DojrzewajÄ… w ciÄ…gu 3 miesiÄ™cy. DojrzaÅ‚e osobniki majÄ… zdolność wpeÅ‚zania do przewodu trzustkowego, dróg żóÅ‚ciowych i wyrostka robaczkowego.
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) - Pasożytuje w jelicie cienkim człowieka, dzika i świni.
Morfologia, anatomia, fizjologia
Wykazuje dymorfizm pÅ‚ciowy. Samica dorasta do 25 cm, a samiec do 17 cm; szerokość wynosi 4-6 mm. Tylny koniec samca jest zakrzywiony. Barwa ciaÅ‚a biaÅ‚awa lub żóÅ‚tawa. CiaÅ‚o walcowate, zwężone na obu koÅ„cach. Powierzchnia faÅ‚dowana, okryta oskórkiem chroniÄ…cym pasożyta przed strawieniem. Na przednim koÅ„cu otwór gÄ™bowy z trzema wargami. Wargi zawierajÄ… chemoreceptory. Pod oskórkiem leży nabÅ‚onek, dalej mięśnie w formie 4 gÅ‚ównych pasm podÅ‚użnych. Pierwotna jama ciaÅ‚a wypeÅ‚niona jest pÅ‚ynem surowiczym. Przewód pokarmowy rurkowaty, rozpoczynajÄ…cy siÄ™ otworem gÄ™bowym, a koÅ„czÄ…cy otworem odbytowym po brzusznej stronie ciaÅ‚a. Pokarm przez otwór gÄ™bowy przesuniÄ™ty jest do jamy gÄ™bowej, potem umięśnionej gardzieli (przeÅ‚yku) z gruczoÅ‚ami Å›luzowymi i dalej do jelita Å›rodkowego wyÅ›cielonego nabÅ‚onkiem cylindrycznym wydzielajÄ…cym enzymy. Gardziel peÅ‚ni funkcje ssÄ…co-tÅ‚oczÄ…ce. Trawienie jest zewnÄ…trzkomórkowe. SkÅ‚adniki pokarmowe sÄ… pochÅ‚oniÄ™te i rozprowadzone po caÅ‚ym ciele dziÄ™ki wspomnianemu pÅ‚ynowi jamy ciaÅ‚a. Niestrawione resztki przesuniÄ™te zostajÄ… do umięśnionego, kurczÄ…cego siÄ™ jelita tylnego i wydalone przez otwór odbytowy na zewnÄ…trz.
W ukÅ‚adzie rozrodczym mÄ™skim przewód wytryskowy otwiera siÄ™ do kloaki. W kloace mieszczÄ… siÄ™ torebki szczecinek kopulacyjnych. Szczecinki sÄ… zbudowane z kutikuli. Samiec zawiera jedno nitkowate jÄ…dro.
Jaja powstajÄ… w jajnikach (2 nitkowate jajniki). Plemniki zostajÄ… wprowadzone do pochwy przez samca, a nastÄ™pnie przesuniÄ™te do macicy (plemniki nie majÄ… wici, lecz mogÄ… peÅ‚zać dziÄ™ki wypustkom cytoplazmatycznym). ZapÅ‚odnienie nastÄ™puje w macicy. ZapÅ‚odnione jaja rozwijajÄ… skorupkÄ™, sÄ… barwy żóÅ‚tobrÄ…zowej lub brunatnej. Samica skÅ‚ada w ciÄ…gu doby okoÅ‚o 200 tys. jaj.
Epidemiologia i profilaktyka
GÅ‚ównym powodem rozpowszechnienia choroby jest nawożenie pól uprawnych szambem lub kompostem z osadów Å›ciekowych. W celu zapobiegania zakażeniu należy zachować podstawowe zasady higieny osobistej i czystoÅ›ci żywienia.
Cykl rozwojowy
ZapÅ‚odnione jaja wraz z kaÅ‚em wydostajÄ… siÄ™ na zewnÄ…trz. W Å›rodowisku zewnÄ™trznym w jajach rozwijajÄ… siÄ™ larwy glisty. Gdy jaja dostana siÄ™ do przewodu pokarmowego żywiciela zostajÄ… nadtrawione, wówczas larwy czynnie opuszczajÄ… otoczki jajowe, przebijajÄ… Å›cianÄ™ jelita i wnikajÄ… do naczyÅ„ krwionoÅ›nych oraz limfatycznych.
Z krwiÄ… dostajÄ… siÄ™ poprzez wÄ…trobÄ™ i serce do pÅ‚uc. PrzebijajÄ… Å›ródbÅ‚onek naczyÅ„ i nabÅ‚onek pÄ™cherzyka pÅ‚ucnego, przechodzÄ… do Å›wiatÅ‚a pÄ™cherzyków, oskrzelików i oskrzeli. Ruchy migawkowe nabÅ‚onka i odruchy kaszlu transportujÄ… larwy do gardÅ‚a. ZostajÄ… poÅ‚kniÄ™te, dziÄ™ki czemu pasożyt ponownie trafia do jelita cienkiego, gdzie dojrzewa i wzrasta. Glista żyje okoÅ‚o 1 roku. W trakcie wÄ™drówki larwy liniejÄ… dwukrotnie. DojrzewajÄ… w ciÄ…gu 3 miesiÄ™cy. DojrzaÅ‚e osobniki majÄ… zdolność wpeÅ‚zania do przewodu trzustkowego, dróg żóÅ‚ciowych i wyrostka robaczkowego.
Ulgę naszym organizmom przyniesie kuracja dla dzieci i kuracja dla dorosłych.