Grzybica a schorzenia

KoszykProduktów w koszyku: 0
Mapa strony
STRONA PARTNERA CALIVITA® INTERNATIONAL - KLUB CALIVITA - SKLEP

Produkty CaliVita

O Noni wiecęj

Grzybice plaga XXI w

Dobór produktów

Hity CaliVity

Rola grzybów drożdżopodobnych rodzaju Candida w wybranych schorzeniach przewodu pokarmowego

Obecność drożdżaków z rodzaju Candida w jelitach po raz pierwszy zasygnalizowana została w 1839 roku przez dr Langenbecka. Grzyby, głównie drożdżaki, występują u 10-40 procent ludzi zdrowych w całym przewodzie pokarmowym, począwszy od jamy ustnej aż do odbytnicy w małych stężeniach – 103 cfu/g kału. Z klinicznego punktu widzenia pojawia się jednak pytanie, czy Candida może być u osób zdrowych patogenna i jaki jest jej faktyczny związek z chorobami zapalnymi jelit, a także z innymi schorzeniami przewodu pokarmowego.

Według dr Muellera występowanie grzybów w przewodzie pokarmowym można odnieść do trzech różnych sytuacji:
*Możemy mówić o florze przejściowej, kiedy to grzyby przedostają się z pożywieniem, ale nie osiedlają i nie namnażają się w przewodzie pokarmowym i zostają w krótkim przedziale czasu wydalone.
*Możemy także mówić o florze komensalnej, kiedy to grzyby zasiedlają jelita i mogą się w pewnej ilości rozmnażać nie powodując jednak objawów chorobowych.
*Możemy wreszcie mówić o florze patologicznej. W tej sytuacji grzyby nie tylko zasiedlają jelita, ale przenikając do tkanek gospodarza powodują objawy chorobowe.

Zatem, tak często używane pojęcie drożdżycy czyli „kandydozy” we właściwym znaczeniu tego słowa obejmuje jedynie taki stan, kiedy zajęcie przez drożdżaki Candida tkanek lub organów, powoduje wystąpienie objawów choroby. Określenie drożdżyca nie dotyczy natomiast sytuacji bezobjawowej obecności w świetle przewodu pokarmowego grzybiczej flory komensalnej. Rozdzielenie pojęć „zasiedlenie jelitowe” oraz „kandydoza jelitowa” wydaje się zatem celowe, jednakże w potocznym języku medycznym pojęcia te są często stosowane zamiennie.

Do zakażenia grzybiczego przewodu pokarmowego dochodzi zazwyczaj na drodze endogennej.

Wiadomo, że do zwiększenia proliferacji drożdżaków rodzaju Candida w jelitach przyczyniać mogą się różne dodatkowe czynniki. Najważniejszymi i najwcześniej naukowo wyjaśnionymi czynnikami predysponującymi do rozwoju drożdżycy są często stosowane, w różnych sytuacjach klinicznych, antybiotyki. Przewlekłe stosowanie antybiotyków zmniejsza lub eliminuje naturalną mikroflorę przewodu pokarmowego. Konsekwencją wyparcia komensalnych bakterii, które współzawodniczą o miejsca receptorowe komórek nabłonka jest zaburzenie biorównowagi w jelitach prowadzące do nadmiernego namnażania się drożdżaków chorobotwórczych.

Innymi, dobrze już poznanymi czynnikami zaburzającymi biorównowagę w przewodzie pokarmowym jest szerokie stosowanie sterydów, hormonalnych środków antykoncepcyjnych, cytostatyków, a także środków zobojętniających kwaśne środowisko w żołądku. Współczesna dieta, nadmiernie bogata w cukry zarówno proste, jak i złożone jest również czynnikiem odpowiedzialnym za nadmierną kolonizację przewodu pokarmowego grzybami z rodzaju Candida. To właśnie węglowodany są chętnie i bardzo szybko metabolizowane przez drożdżaki.

Do chorób, którym często towarzyszą zakażenia grzybicze, także przewodu pokarmowego należą: bakteryjne i wirusowe choroby zakaźne, często choroby hematologiczne, nowotwory, a przede wszystkim cukrzyca.
Grupy osób szczególnie narażone na zakażenia grzybicze to: noworodki, małe dzieci, osoby w wieku podeszłym oraz alkoholicy i narkomani.

Dziś już wiadomo, że przyczyną kandydozy przewodu pokarmowego w ponad 80 procentach przypadków jest gatunek Candida albicans. Znacznie rzadziej do rozwoju drożdżycy dochodzi w wyniku zakażenia Candida tropicalis, Candida glabrata, Candida crusei lub Candida lusitaniae.
Zakażenia grzybicze jelit rozwijają się zazwyczaj w środkowym lub/i dolnym odcinku jelita cienkiego, a także w okolicy zastawki krętniczo-kątniczej.

Grzybice o nietypowej symptomatologii mogą stwarzać istotne problemy diagnostyczne dlatego, że stwierdzenie obecności grzybów w kale ma ciągle ograniczoną wartość diagnostyczną. Wykazanie bowiem obecności drożdżaków w kale wskazuje jedynie na ich występowanie w świetle przewodu pokarmowego, a nie zawsze odpowiada na pytanie czy fakt ten ma istotny związek z zakażeniem błony śluzowej. Istotnym i często pomocnym badaniem w procesie diagnostycznym grzybic jest badanie endoskopowe, w którym często opisuje się występowanie pleśniawkowych nalotów lub/i owrzodzeń w błonie śluzowej. Badanie histopatologiczne może być pomocne i wykazać obecność drożdżaków zasiedlających błonę śluzową przewodu pokarmowego, niestety nie jest ono wykonywane rutynowo.

Zespół jelita drażliwego

Zastanawiając się również nad złożoną etiologią zespołu jelita drażliwego niektórzy badacze rozważają możliwość wpływu na jej rozwój infekcji grzybiczej. Middelton, badając próbki kału, wykazał obecność drożdżaków Candida u części pacjentów z rozpoznanym zespołem jelita drażliwego, w przeciwieństwie do zdrowych ochotników, u których hodowle nie potwierdziły obecności drożdżaka. Zespół jelita drażliwego jest najczęstszym schorzeniem spotykanym w praktyce gastroenterologicznej. Wiadomym jest, że u znaczącej części tych chorych dochodzi do swoistych nietolerancji różnych pokarmów. Postuluje się, że ta nietolerancja pokarmów może być konsekwencją patologicznego rozrostu Candida albicans w jelicie.

Biegunki

Godnym zwrócenia szczególnej uwagi wydaje się problem biegunek u osób z prawidłową odpornością. Wbrew wcześniejszym przypuszczeniom wiadomym jest, że jelito cienkie obok znanej roli jaką odgrywa w pasażu pokarmu, może być również miejscem patologicznej kolonizacji drobnoustrojów. Z uwagi jednak na swoje umiejscowienie w środkowej części przewodu pokarmowego jelito cienkie stwarza dość poważne trudności diagnostyczne. Trudności te wynikają z braku możliwości kontroli endoskopowej, a wprowadzona do praktyki klinicznej w 2000 roku endoskopia kapsułkowa nie jest jeszcze badaniem powszechnie dostępnym, a jej istotną niedoskonałością jest brak możliwości pobrania materiału do badań mikroskopowych.

Dr Cohen badając 27-osobową grupę studentów medycyny stwierdził występowanie grzybów, głównie drożdżaków Candida w całym przewodzie pokarmowym. Zarówno częstość występowania, jak i stężenie tych grzybów wzrastało progresywnie od nosogardzieli, gdzie drożdżaki stwierdzano w 30% przypadków, aż do końcowego odcinka jelita grubego, gdzie ich obecność sięgała 67%. Podobne wyniki uzyskali wcześniej dr Smith oraz dr Conant stwierdzając równocześnie wzrost częstości występowania drożdżaków w przewodzie pokarmowym człowieka wraz z wiekiem.

W latach dziewięćdziesiątych potwierdzono występowanie grzybów chorobotwórczych w większości owrzodzeń i zmian nadżerkowych w dwunastnicy oraz w jelitach tak cienkim, jak i grubym. Wykazano ponadto, że grzyby rodzaju Candida lokalizują się głównie w błonie śluzowej, podczas gdy grzyby rodzaju Aspergillus mają tendencję do penetrowania całej grubości ściany jelita. Aczkolwiek należy pamiętać, iż opisano w literaturze przypadki czystej infekcji Candida, która doprowadziła do perforacji ściany jelita i zapalenia otrzewnej.
Potwierdzonym jest również fakt, że grzyby rodzaju Candida, w przeciwieństwie do Aspergillus mogą być istotnym dla rozwoju zakażenia patogenem.

Makroskopowo zmiany śluzówkowe przewodu pokarmowego wywołane drożdżakami mogą pojawiać się pod postacią owrzodzeń, nalotów, guzków lub obrazu spełzającego nabłonka. Żaden z tych makroskopowych obrazów nie jest jednak specyficzny dla zakażenia grzybiczego, co często utrudnia postawienie szybkiego, przyczynowego rozpoznania. Należy jednak pamiętać, że infekcje grzybicze można spotkać w większości przypadków wszystkich stanów patologicznych zarówno żołądka jak i jelit.

Dr Minoli badając grzybice żołądka stwierdził, że Candida albicans może bytować w żołądku jako saprofit, nie obserwuje się wówczas makroskopowych zmian błony śluzowej. Jeśli jednak w badaniu gastroskopowym napotykamy pleśniawki, zmiany drobnoguzkowe lub owrzodzenia, to należy podejrzewać, że przyczyną tych nieprawidłowości może być zachowująca się jako patogen Candida. Identyfikację, oraz charakterystykę właściwości proteolitycznych, jak również ilościową ocenę liczby komórek grzyba można przeprowadzić zgodnie z metodyką opracowaną przez dr Mullera.

Występowanie kolonizacji grzybiczej w aktywnej chorobie wrzodowej żołądka oceniane jest na 30–50%. Obok potwierdzonego już znaczenia spiralnych bakterii z gatunku Helicobacter pylori w patogenezie wrzodu trawiennego coraz bardziej wzrasta zainteresowanie rolą grzybiczej kolonizacji błony śluzowej żołądka. Dr Budak badając 94 chorych z chorobą wrzodową i przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka, wykazał patologicznie istotne stężenie grzybów (> 105 CFU/ml) u blisko 21% pacjentów z czynnym wrzodem trawiennym i u 5% pacjentów z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej. Najczęściej izolowanymi szczepami były Candida glabrata (23%) i Candida albicans (21%). Tak więc, leczenie wrzodów żołądka zakażonego grzybami Candida wymaga terapii przeciwgrzybiczych.

Wbrew wcześniejszym przypuszczeniom sugerującym, że jelita pełnią jedynie rolę pasażu dla grzybów, obecnie przyjmuje się, że mogą one być również miejscem ich patologicznej kolonizacji. Zakażenie grzybicze rozwija się najczęściej w dolnym odcinku jelita cienkiego, także w okolicy zastawki krętniczo-kątniczej.
Jednak zarówno w Colitis ulcerosa, jak i w chorobie Crohna niektórzy badacze wykazują patologiczny rozrost kolonii drożdżakowych. Może mieć to związek z bogatą w węglowodany dietą stosowaną często w tych chorobach lub z możliwością kontaminacji diety grzybiczymi toksynami. W rozwoju kolonii grzybiczych w chorobie Crohna bierze się również pod uwagę rolę stosowania antybiotyków i sterydów.

Fragmenty artykułu Nowiny Lekarskie 2004

Ulgę dla organizmu przyniesie kuracja oczyszczająca dla dzieci i kuracja oczyszczająca dla dorosłych

Drukuj

« Powrót na sklep