Hity CaliVity
Tasiemiec bÄ…blowiec (Echinococcus granulosus)
Tasiemiec bÄ…blowiec (Echinococcus granulosus)
Opis ogólny
Tasiemiec bÄ…blowiec (Echinococcus granulosus) - Å»ywicielem poÅ›rednim sÄ…: czÅ‚owiek, owce, bydÅ‚o, Å›winie, konie, dziki, psy, sarny, jelenie, zajÄ…ce, króliki. Å»ywicielem ostatecznym jest pies, wilk, lis i kot. Larwy wywoÅ‚ujÄ… bÄ…blowicÄ™. Forma dorosÅ‚a tasiemca pasożytuje w jelicie cienkim żywiciela ostatecznego, w nim też rozmnaża siÄ™ pÅ‚ciowo. Inny gatunek, Echinococcus multilocularis wywoÅ‚ujÄ™ tzw. bÄ…blowicÄ™ wielokomorowÄ… (pÄ™cherz echinokoka jest zÅ‚ożony z wielu mniejszych – wtórnych pÄ™cherzyków, w których mieszczÄ… siÄ™ protoskoleksy). Å»ywicielem ostatecznymdla bÄ…blowca wielokomorowego jest kot, a poÅ›rednim gryzonie i czÅ‚owiek.
Morfologia i anatomia
Tasiemiec ten posiada 3-4 czÅ‚ony (niedojrzaÅ‚y, dojrzaÅ‚y i maciczny). DÅ‚ugość tasiemca jest bardzo maÅ‚a i wynosi okoÅ‚o 6 mm. Czerwioch posiada ryjek, 4 przyssawki i 28-50 haczyków ustawionych w dwóch rzÄ™dach.
Cykl rozwojowy
Zarażenie pasożytem nastÄ™puje po spożyciu pokarmu lub wody zanieczyszczonej jajami bÄ…blowca. BezpoÅ›rednie stykanie siÄ™ z kotami i psami sprzyja zakażeniu bÄ…blowcem. Jaja wydostajÄ… siÄ™ z ustroju żywiciela ostatecznego wraz z kaÅ‚em na zewnÄ…trz i zanieczyszczajÄ… wodÄ™ lub roÅ›liny spożywane przez ludzi lub zwierzÄ™ta gospodarskie. W zapÅ‚odnionych jajach znajdujÄ… siÄ™ onkosfery, które zostajÄ… uwolnione w przewodzie pokarmowym żywiciela poÅ›redniego. Onkosfery przedostajÄ… siÄ™ do naczyÅ„ i pÅ‚ynÄ… wraz z krwiÄ… lub limfÄ… do różnych organów: wÄ…troba, pÅ‚uca, gaÅ‚ka oczna, mózg, wÄ™zÅ‚y chÅ‚onne, serce, nerki, Å›ledziona, trzustka, a nawet koÅ›ci. Może osiedlić siÄ™ także w mięśniach. Onkosfera w miejscu docelowym otacza siÄ™ osÅ‚onkÄ… i przeksztaÅ‚ca w echinokokus. Od tej chwili wokóÅ‚ larwy zbiera siÄ™ pÅ‚yn bezbarwny, a pÄ™cherzyk zwiÄ™ksza swoje rozmiary. Poprzez pÄ…czkowanie powstajÄ… z larwy protoskoleksy, czyli formy larwalne potomne, leżące w tzw. komorach lÄ™gowych (larwy wtórne). Echinokokus żyje nawet 20 lat. Zakażenie bakteryjne (paciorkowce, gronkowce, paÅ‚eczki) echinokoka jest powodem powstania wielkiego ropniaka. PÄ™cherz bÄ…blowca uciskajÄ…c na okoliczne tkanki i organy wywoÅ‚uje objawy chorobowe, może nastÄ…pić przebicie pÄ™cherza do jamy ciaÅ‚a, żoÅ‚Ä…dka, worka osierdziowego, pÄ™cherza moczowego, naczyÅ„ krwionoÅ›nych, jelit, czy komór mózgowych. W razie wylania siÄ™ pÅ‚ynu z pÄ™cherza bÄ…blowca (pÄ™kniÄ™cia) do tkanek dochodzi do zatrucia organizmu metabolitami pasożyta i wystÄ…pienia uogólnionej pokrzywki, a nawet Å›mierci (np. po pÄ™kniÄ™cie pÄ™cherza w pÅ‚ucach). PÄ™kniÄ™cie zropiaÅ‚ego pÄ™cherza bÄ…blowca powoduje uogólnione zakażenie ropne, koÅ„czÄ…ce siÄ™ Å›mierciÄ…. Wreszcie rozerwanie cysty bÄ…blowca powoduje rozpowszechnienie siÄ™ protoskoleksów w ustroju (przerzuty).
BÄ…blowica wÄ…troby – Choroba rozwija siÄ™ wiele lat, w utajeniu, nie dajÄ…c ostrych objawów. Po pewnym czasie wystÄ™pujÄ… objawy zatrucia metabolitami tasiemca i eozynofilia. WÄ…troba stopniowo powiÄ™ksza siÄ™, staje siÄ™ obolaÅ‚a, badaniem palpacyjnym stwierdza siÄ™ niekiedy cheÅ‚botanie. Niekiedy obserwuje siÄ™ stany podżóÅ‚taczkowe lub żóÅ‚taczkÄ™ i puchlinÄ™ wodnÄ…. PÄ™kniÄ™cie pÄ™cherza echinokoka objawia siÄ™ nagÅ‚Ä… pokrzywkÄ…, drgawkami, nudnoÅ›ciami, wymiotami, i zapaÅ›ciÄ…. Chory wykazuje wstrÄ™t do potraw tÅ‚ustych. W razie zropienia pojawia siÄ™ leukocytoza obojÄ™tnochÅ‚onna i gorÄ…czka. PowiÄ™kszeniu ulega Å›ledziona i wÄ™zÅ‚y chÅ‚onne. ZwiÄ™ksza siÄ™ stężenie Ig G i E. BÄ…blowica wielokomorowa wÄ…troby grozi zgonem żywiciela.
BÄ…blowiec pÅ‚uc - PoczÄ…tkowo choroba objawia siÄ™ kaszlem i krwiopluciem. NastÄ™pnie kaszel nasila siÄ™, przy osÅ‚uchiwaniu stwierdza siÄ™ osÅ‚abienie szmeru oddechowego, stÅ‚umienie odgÅ‚osu opukowego i rzężenie drobnobaÅ„kowe. Przebicie pÄ™cherza do tchawicy objawia siÄ™ ostrym kaszlem i wykrztuszaniem żóÅ‚tawej wydzieliny. Przebiciu towarzyszy wstrzÄ…s anafilaktyczny i drgawki. Zgon nastÄ™puje wskutek wstrzÄ…su i uduszenia.
Tasiemiec bÄ…blowiec (Echinococcus granulosus) - Å»ywicielem poÅ›rednim sÄ…: czÅ‚owiek, owce, bydÅ‚o, Å›winie, konie, dziki, psy, sarny, jelenie, zajÄ…ce, króliki. Å»ywicielem ostatecznym jest pies, wilk, lis i kot. Larwy wywoÅ‚ujÄ… bÄ…blowicÄ™. Forma dorosÅ‚a tasiemca pasożytuje w jelicie cienkim żywiciela ostatecznego, w nim też rozmnaża siÄ™ pÅ‚ciowo. Inny gatunek, Echinococcus multilocularis wywoÅ‚ujÄ™ tzw. bÄ…blowicÄ™ wielokomorowÄ… (pÄ™cherz echinokoka jest zÅ‚ożony z wielu mniejszych – wtórnych pÄ™cherzyków, w których mieszczÄ… siÄ™ protoskoleksy). Å»ywicielem ostatecznymdla bÄ…blowca wielokomorowego jest kot, a poÅ›rednim gryzonie i czÅ‚owiek.
Morfologia i anatomia
Tasiemiec ten posiada 3-4 czÅ‚ony (niedojrzaÅ‚y, dojrzaÅ‚y i maciczny). DÅ‚ugość tasiemca jest bardzo maÅ‚a i wynosi okoÅ‚o 6 mm. Czerwioch posiada ryjek, 4 przyssawki i 28-50 haczyków ustawionych w dwóch rzÄ™dach.
Cykl rozwojowy
Zarażenie pasożytem nastÄ™puje po spożyciu pokarmu lub wody zanieczyszczonej jajami bÄ…blowca. BezpoÅ›rednie stykanie siÄ™ z kotami i psami sprzyja zakażeniu bÄ…blowcem. Jaja wydostajÄ… siÄ™ z ustroju żywiciela ostatecznego wraz z kaÅ‚em na zewnÄ…trz i zanieczyszczajÄ… wodÄ™ lub roÅ›liny spożywane przez ludzi lub zwierzÄ™ta gospodarskie. W zapÅ‚odnionych jajach znajdujÄ… siÄ™ onkosfery, które zostajÄ… uwolnione w przewodzie pokarmowym żywiciela poÅ›redniego. Onkosfery przedostajÄ… siÄ™ do naczyÅ„ i pÅ‚ynÄ… wraz z krwiÄ… lub limfÄ… do różnych organów: wÄ…troba, pÅ‚uca, gaÅ‚ka oczna, mózg, wÄ™zÅ‚y chÅ‚onne, serce, nerki, Å›ledziona, trzustka, a nawet koÅ›ci. Może osiedlić siÄ™ także w mięśniach. Onkosfera w miejscu docelowym otacza siÄ™ osÅ‚onkÄ… i przeksztaÅ‚ca w echinokokus. Od tej chwili wokóÅ‚ larwy zbiera siÄ™ pÅ‚yn bezbarwny, a pÄ™cherzyk zwiÄ™ksza swoje rozmiary. Poprzez pÄ…czkowanie powstajÄ… z larwy protoskoleksy, czyli formy larwalne potomne, leżące w tzw. komorach lÄ™gowych (larwy wtórne). Echinokokus żyje nawet 20 lat. Zakażenie bakteryjne (paciorkowce, gronkowce, paÅ‚eczki) echinokoka jest powodem powstania wielkiego ropniaka. PÄ™cherz bÄ…blowca uciskajÄ…c na okoliczne tkanki i organy wywoÅ‚uje objawy chorobowe, może nastÄ…pić przebicie pÄ™cherza do jamy ciaÅ‚a, żoÅ‚Ä…dka, worka osierdziowego, pÄ™cherza moczowego, naczyÅ„ krwionoÅ›nych, jelit, czy komór mózgowych. W razie wylania siÄ™ pÅ‚ynu z pÄ™cherza bÄ…blowca (pÄ™kniÄ™cia) do tkanek dochodzi do zatrucia organizmu metabolitami pasożyta i wystÄ…pienia uogólnionej pokrzywki, a nawet Å›mierci (np. po pÄ™kniÄ™cie pÄ™cherza w pÅ‚ucach). PÄ™kniÄ™cie zropiaÅ‚ego pÄ™cherza bÄ…blowca powoduje uogólnione zakażenie ropne, koÅ„czÄ…ce siÄ™ Å›mierciÄ…. Wreszcie rozerwanie cysty bÄ…blowca powoduje rozpowszechnienie siÄ™ protoskoleksów w ustroju (przerzuty).
BÄ…blowica wÄ…troby – Choroba rozwija siÄ™ wiele lat, w utajeniu, nie dajÄ…c ostrych objawów. Po pewnym czasie wystÄ™pujÄ… objawy zatrucia metabolitami tasiemca i eozynofilia. WÄ…troba stopniowo powiÄ™ksza siÄ™, staje siÄ™ obolaÅ‚a, badaniem palpacyjnym stwierdza siÄ™ niekiedy cheÅ‚botanie. Niekiedy obserwuje siÄ™ stany podżóÅ‚taczkowe lub żóÅ‚taczkÄ™ i puchlinÄ™ wodnÄ…. PÄ™kniÄ™cie pÄ™cherza echinokoka objawia siÄ™ nagÅ‚Ä… pokrzywkÄ…, drgawkami, nudnoÅ›ciami, wymiotami, i zapaÅ›ciÄ…. Chory wykazuje wstrÄ™t do potraw tÅ‚ustych. W razie zropienia pojawia siÄ™ leukocytoza obojÄ™tnochÅ‚onna i gorÄ…czka. PowiÄ™kszeniu ulega Å›ledziona i wÄ™zÅ‚y chÅ‚onne. ZwiÄ™ksza siÄ™ stężenie Ig G i E. BÄ…blowica wielokomorowa wÄ…troby grozi zgonem żywiciela.
BÄ…blowiec pÅ‚uc - PoczÄ…tkowo choroba objawia siÄ™ kaszlem i krwiopluciem. NastÄ™pnie kaszel nasila siÄ™, przy osÅ‚uchiwaniu stwierdza siÄ™ osÅ‚abienie szmeru oddechowego, stÅ‚umienie odgÅ‚osu opukowego i rzężenie drobnobaÅ„kowe. Przebicie pÄ™cherza do tchawicy objawia siÄ™ ostrym kaszlem i wykrztuszaniem żóÅ‚tawej wydzieliny. Przebiciu towarzyszy wstrzÄ…s anafilaktyczny i drgawki. Zgon nastÄ™puje wskutek wstrzÄ…su i uduszenia.
Ulgę naszym organizmom może przynieść kuracja dla dzieci i kuracja dla dorosłych.