
Hity CaliVity
Świdrowiec amerykański (Trypanosoma cruzi)
Świdrowiec amerykański (Trypanosoma cruzi)
Opis ogólny
Åšwidrowiec amerykaÅ„ski (Trypanosoma cruzi) - Pierwotniak (wiciowiec) ksztaÅ‚tu wrzecionowatego, dÅ‚ugoÅ›ci 15-30 µm. Zawiera wić i bÅ‚onkÄ™ falujÄ…cÄ… – organelle ruchu. JÄ…dro leży centralnie. U podstawy wici zlokalizowane jest ciaÅ‚ko podstawowe i kinetoplast (blefaroplast). Kinetoplast to organella woreczkowata, otoczona dwiema bÅ‚onami elementarnymi, zawierajÄ…ca zestaw enzymów charakterystyczny dla mitochondrium. U Å›widrowców jest częściÄ… mitochondrium. Posiada wÅ‚asne DNA kodujÄ…ce swoiste biaÅ‚ka strukturalne i enzymatyczne. Procesy zachodzÄ…ce w kinetoplaÅ›cie dostarczajÄ… energiÄ™ niezbÄ™dnÄ… do poruszania wici. Nazwa rzÄ™du Kinetoplastida pochodzi wÅ‚aÅ›nie od tej organelli.
Sposób zarażania
Przenosicielami parazytów sÄ… muchy z rodzaju Glossina (tse-tse). PasożytujÄ… we krwi czÅ‚owieka i antylop. Antylopy stanowiÄ… wiÄ™c rezerwuar pasożyta. Antylopy nie wykazujÄ… objawów chorobowych. Å»ywicielem poÅ›rednim jest mucha tse-tse, a żywicielem ostatecznym – czÅ‚owiek. W jelicie much nastÄ™puje rozmnażanie pasożyta. Podczas odżywiania siÄ™ krwiÄ…, muchy tse-tse przenoszÄ… pasożyta z antylopy lub z zakażonego czÅ‚owieka na osobnika zdrowego.
Zakażenie objawia siÄ™ powiÄ™kszeniem wÄ™zÅ‚ów chÅ‚onnych, gÅ‚ównie karkowych (objaw Winterbottona), wÄ…troby i Å›ledziony.
WystÄ™pujÄ… 1-4 dniowe ataki gorÄ…czki, wysiÄ™ki okoÅ‚ostawowe, swÄ™dzÄ…ce plamy i wysypki skórne, opuchniÄ™cie okolic oczu. Gdy pasożyt przedostanie siÄ™ do pÅ‚ynu mózgowo-rdzeniowego dochodzi do zaburzeÅ„ neurologicznych i ruchowych: bóle gÅ‚owy, drżenie jÄ™zyka, drżenie mięśni twarzy i koÅ„czyn, szybkie zmiany nastroju, omamy, zaburzenia mowy. W koÅ„cowym stadium choroby wystÄ™puje apatia i przedÅ‚użajÄ…ce siÄ™ stany Å›piÄ…czki koÅ„czÄ…ce siÄ™ Å›mierciÄ….
Uwagi
Wyróżnia siÄ™ dwa rodzaje choroby: trypanosomatoza rodezyjska (podgatunek Trypanosoma rhodesiense (we wschodniej Afryce), która powoduje wczesne uszkodzenie ukÅ‚adu nerwowego, zapalenie mięśnia sercowego i daje zÅ‚e rokowania, a także trypanosomatoza gambijska (podgatunek T. gambiense) o wolniejszym przebiegu i późnymi zmianami patologicznymi w ukÅ‚adzie nerwowym.
W Ameryce PoÅ‚udniowej i Åšrodkowej rozpowszechniona jest Å›piÄ…czka amerykaÅ„ska (choroba Chagasa), wywoÅ‚ana przez gatunek Trypanosoma cruzi. Przenosicielem pierwotniaka sÄ… pluskwiaki. Pasożyt przedostaje siÄ™ przez uszkodzona skórÄ™.
Patogeneza i patofizjologia
Zarażony Å›widrowcem pluskwiak odżywia siÄ™ krwiÄ… czÅ‚owieka i uwalnia z przewodu pokarmowego wraz z kaÅ‚em trypomastygoty pasożyta. ZnajdujÄ…ce siÄ™ w pobliżu rany odchody pluskwiaka mogÄ… dostać siÄ™ do niej, gdy ofiara przez sen drapie swÄ™dzÄ…ce miejsce ukÄ…szenia owada. Pierwotniaki mogÄ… też przedostać siÄ™ przez nienaruszone bÅ‚ony Å›luzowe, np. spojówki. We krwi żywiciela trypomastygoty dostajÄ… siÄ™ do komórek, gdzie przeobrażajÄ… siÄ™ w amastygoty. W komórkach amastygoty dzielÄ… siÄ™ przez podziaÅ‚ podÅ‚użny i znowu przeobrażajÄ… siÄ™ w trypomastygoty, uwalniane poza komórki do krwi czÅ‚owieka. Trypomastygoty powtórnie dostajÄ… siÄ™ do wnÄ™trza różnego typu ludzkich komórek i w ich wnÄ™trzu ponownie przeobrażajÄ… siÄ™ w amastygoty. Jak wykazaÅ‚ austriacko-brazylijski patolog Fritz Köberle w latach 50., wewnÄ…trzkomórkowe amastygoty niszczÄ… Å›ródÅ›cienne neurony autonomicznego ukÅ‚adu nerwowego w jelitach i w sercu, prowadzÄ…c do poszerzenia jelita grubego (megacolon) i kardiomiopatii rozstrzeniowej.
Trypomastygoty w osoczu krwi nie dzielÄ… siÄ™ (tak jak Å›widrowce afrykaÅ„skie) wyÅ‚Ä…cznie po dostaniu do komórki lub po infestacji kolejnego organizmu. Pluskwiaki zarażajÄ… siÄ™ odżywiajÄ…c siÄ™ krwiÄ… zarażonych ludzi lub zwierzÄ…t, a także za sprawÄ… zachowaÅ„ kanibalistycznych zachodzÄ…cych w tym gatunku. W przewodzie pokarmowym pluskwiaka trypomastygoty przeobrażajÄ… siÄ™ w epimastygoty w jelicie Å›rodkowym owada, dzielÄ… siÄ™ i przeobrażajÄ… w inwazyjne trypomastygoty w jelicie tylnym.
Trypanosoma cruzi może również przenosić siÄ™ przez transfuzje krwi, przeszczepy narzÄ…dów, przez Å‚ożysko do krwi pÅ‚odu, podczas karmienia mlekiem matki, a także przypadkowo w laboratoriach. WedÅ‚ug WHO stopieÅ„ zainfekowania krwi w bankach krwi w Ameryce Åšrodkowej wynosi od 3 do nawet 53%, wielokrotnie wiÄ™cej niż w przypadku wirusa HIV i wirusów hepatotropowych.
Choroba Chagasa może rozwinąć siÄ™ u dziecka wewnÄ…trzmacicznie, powodujÄ…c martwe urodzenie lub poronienie. W niektórych rejonach Brazylii choroba Chagasa odpowiada za 13% martwych urodzeÅ„. Zaleca siÄ™ badanie matek w ciąży na tych obszarach.
ŹródÅ‚o: Wikipedia, Iyga

Sposób zarażania
Przenosicielami parazytów sÄ… muchy z rodzaju Glossina (tse-tse). PasożytujÄ… we krwi czÅ‚owieka i antylop. Antylopy stanowiÄ… wiÄ™c rezerwuar pasożyta. Antylopy nie wykazujÄ… objawów chorobowych. Å»ywicielem poÅ›rednim jest mucha tse-tse, a żywicielem ostatecznym – czÅ‚owiek. W jelicie much nastÄ™puje rozmnażanie pasożyta. Podczas odżywiania siÄ™ krwiÄ…, muchy tse-tse przenoszÄ… pasożyta z antylopy lub z zakażonego czÅ‚owieka na osobnika zdrowego.
Zakażenie objawia siÄ™ powiÄ™kszeniem wÄ™zÅ‚ów chÅ‚onnych, gÅ‚ównie karkowych (objaw Winterbottona), wÄ…troby i Å›ledziony.
WystÄ™pujÄ… 1-4 dniowe ataki gorÄ…czki, wysiÄ™ki okoÅ‚ostawowe, swÄ™dzÄ…ce plamy i wysypki skórne, opuchniÄ™cie okolic oczu. Gdy pasożyt przedostanie siÄ™ do pÅ‚ynu mózgowo-rdzeniowego dochodzi do zaburzeÅ„ neurologicznych i ruchowych: bóle gÅ‚owy, drżenie jÄ™zyka, drżenie mięśni twarzy i koÅ„czyn, szybkie zmiany nastroju, omamy, zaburzenia mowy. W koÅ„cowym stadium choroby wystÄ™puje apatia i przedÅ‚użajÄ…ce siÄ™ stany Å›piÄ…czki koÅ„czÄ…ce siÄ™ Å›mierciÄ….
Uwagi
Wyróżnia siÄ™ dwa rodzaje choroby: trypanosomatoza rodezyjska (podgatunek Trypanosoma rhodesiense (we wschodniej Afryce), która powoduje wczesne uszkodzenie ukÅ‚adu nerwowego, zapalenie mięśnia sercowego i daje zÅ‚e rokowania, a także trypanosomatoza gambijska (podgatunek T. gambiense) o wolniejszym przebiegu i późnymi zmianami patologicznymi w ukÅ‚adzie nerwowym.
W Ameryce PoÅ‚udniowej i Åšrodkowej rozpowszechniona jest Å›piÄ…czka amerykaÅ„ska (choroba Chagasa), wywoÅ‚ana przez gatunek Trypanosoma cruzi. Przenosicielem pierwotniaka sÄ… pluskwiaki. Pasożyt przedostaje siÄ™ przez uszkodzona skórÄ™.
Patogeneza i patofizjologia
Zarażony Å›widrowcem pluskwiak odżywia siÄ™ krwiÄ… czÅ‚owieka i uwalnia z przewodu pokarmowego wraz z kaÅ‚em trypomastygoty pasożyta. ZnajdujÄ…ce siÄ™ w pobliżu rany odchody pluskwiaka mogÄ… dostać siÄ™ do niej, gdy ofiara przez sen drapie swÄ™dzÄ…ce miejsce ukÄ…szenia owada. Pierwotniaki mogÄ… też przedostać siÄ™ przez nienaruszone bÅ‚ony Å›luzowe, np. spojówki. We krwi żywiciela trypomastygoty dostajÄ… siÄ™ do komórek, gdzie przeobrażajÄ… siÄ™ w amastygoty. W komórkach amastygoty dzielÄ… siÄ™ przez podziaÅ‚ podÅ‚użny i znowu przeobrażajÄ… siÄ™ w trypomastygoty, uwalniane poza komórki do krwi czÅ‚owieka. Trypomastygoty powtórnie dostajÄ… siÄ™ do wnÄ™trza różnego typu ludzkich komórek i w ich wnÄ™trzu ponownie przeobrażajÄ… siÄ™ w amastygoty. Jak wykazaÅ‚ austriacko-brazylijski patolog Fritz Köberle w latach 50., wewnÄ…trzkomórkowe amastygoty niszczÄ… Å›ródÅ›cienne neurony autonomicznego ukÅ‚adu nerwowego w jelitach i w sercu, prowadzÄ…c do poszerzenia jelita grubego (megacolon) i kardiomiopatii rozstrzeniowej.
Trypomastygoty w osoczu krwi nie dzielÄ… siÄ™ (tak jak Å›widrowce afrykaÅ„skie) wyÅ‚Ä…cznie po dostaniu do komórki lub po infestacji kolejnego organizmu. Pluskwiaki zarażajÄ… siÄ™ odżywiajÄ…c siÄ™ krwiÄ… zarażonych ludzi lub zwierzÄ…t, a także za sprawÄ… zachowaÅ„ kanibalistycznych zachodzÄ…cych w tym gatunku. W przewodzie pokarmowym pluskwiaka trypomastygoty przeobrażajÄ… siÄ™ w epimastygoty w jelicie Å›rodkowym owada, dzielÄ… siÄ™ i przeobrażajÄ… w inwazyjne trypomastygoty w jelicie tylnym.
Trypanosoma cruzi może również przenosić siÄ™ przez transfuzje krwi, przeszczepy narzÄ…dów, przez Å‚ożysko do krwi pÅ‚odu, podczas karmienia mlekiem matki, a także przypadkowo w laboratoriach. WedÅ‚ug WHO stopieÅ„ zainfekowania krwi w bankach krwi w Ameryce Åšrodkowej wynosi od 3 do nawet 53%, wielokrotnie wiÄ™cej niż w przypadku wirusa HIV i wirusów hepatotropowych.
Choroba Chagasa może rozwinąć siÄ™ u dziecka wewnÄ…trzmacicznie, powodujÄ…c martwe urodzenie lub poronienie. W niektórych rejonach Brazylii choroba Chagasa odpowiada za 13% martwych urodzeÅ„. Zaleca siÄ™ badanie matek w ciąży na tych obszarach.
ŹródÅ‚o: Wikipedia, Iyga
Ulgę naszym organizmom może przynieść kuracja dla dzieci i kuracja dla dorosłych.